20 Comments
Aug 23, 2021Liked by Wouter van Noort - Transcend

Ik had gisteren op een andere post gereageerd en toen reageerde je dat je eerder aandacht had besteed aan de vraag naar bewustzijn, dus heb ik dit gelezen (de podcast met

Het grootste mysterie rond bewustzijn ontstaat door hoe wij er over spreken. Met bewustzijn bedoelen we soms een bepaalde staat van ervaren, maar als we er naar op zoek gaan wordt het al vaak een iets, een substantie, een ding, een niet materieel iets. Dus dan is al de eerste vraag wat je wilt verklaren? Wil je weten waar het bewustzijn is, wat het doet en hoe het bestaat? Of wil je weten hoe bewuste ervaringen tot stand komen?

Als we willen weten wat ‘voetbal’ is en de één gaat de bal ontleden, de ander gaat kijken hoeveel spelers er zijn en hoe groot het voetbalveld, een derde gaat het spel analyseren, weer een ander probeert de essentie van ‘voetbal’ te doorgronden, dan komen we er ook niet uit als ze allemaal denken dat ze hetzelfde zoeken. En als ze ieder voor zich dan een beetje begrijpen wat voetbal is zitten ze in het stadion te kijken naar wat ze inmiddels menen te snappen. Het is een slordige wedstrijd en de commentator roept vertwijfeld ‘dit is toch geen voetbal’, is het mysterie van voetbal compleet.

Bij bewustzijn is het ook nog eens dat het probleem waar het om te doen is vaak alleen maar verlegd wordt. Zoals je het idee van de radio verwoordt is daar een mooi voorbeeld van “Zou het bijvoorbeeld kunnen dat de hersenen functioneren als een soort radio, die een signaal oppikt dat wij ervaren als ons bewustzijn?”

Een signaal dat wij ervaren als ons bewustzijn? Is bewustzijn nu niet juist een aspect van ervaren? Als wij een signaal ervaren dan is dat signaal het object van ons bewustzijn, dus wat lost dat op?

Het zou dan een alternatief moeten zijn omdat we bewustzijn niet in het brein kunnen vinden. Is de vergelijking misschien bedoelt om te zeggen ‘net zoals we in de radio geen muziek kunnen vinden?’ Muziek komt via radiogolven bij dat apparaat, maar dan is de muziek niet te vergelijken met bewustzijn maar met bewustzijnsinhoud, zoals een radio een antenne heeft zo hebben wij zintuigen. De muziek wordt niet gehoord door de radio....

En dan de suggestie dat er iets vreemds is als er in delen van de hersenen minder activiteit is, we wel een meer intense ervaring kunnen hebben. Wat is daar precies vreemd aan? Als de hersenen helemaal niet meer functioneren zijn we dood en er is nog nooit iemand terug gekomen uit de dood. Een bijna-dood-ervaring is bijna dood, niet helemaal. Er is voldoende bloed en zuurstof in de hersenen gekomen om te voorkomen dat de persoon in wiens hoofd de hersenen zitten overleden is. De kennis dat er een relatie is tussen hersenactiviteit en bewustzijn zegt nog niks over wat de minimale hoeveelheid activiteit moet zijn voor een ervaring, plus dat wat wij meten of scannen niet de ervaring op zichzelf is, maar een neurologisch correlaat. Zolang er nog voldoende van het brein functioneert zijn er ervaringen - maar wat is voldoende?

De relatie tussen hallucinaties en onze dagelijkse ervaring is uiteraard interessant maar dat zegt niks over ‘bewustzijn’ op zichzelf, maar alleen iets over de aard van waar we bewust van zijn.

En dan kwantumfysica.... waarom zou verstrengeling iets te maken hebben met bewustzijn? Is dat omdat we voor geen van beide een goede verklaring hebben? Net zoals toen we niet begrepen hoe de wereld tot stand gekomen was we het bestaan van een schepper gepostuleerd hebben?

Dat deeltjes zich anders gedragen afhankelijk van een bewuste waarnemer is een hardnekkige misvatting. Schrödingers kat gaat over waarschijnlijkheid en dat je alleen zekerheid kunt hebben over de toestand van de kat door waarneming, maar het is niet de waarneming die de uitslag bepaalt. Of licht aan ons verschijnt als deeltjes of als straling komt ook niet door de staat van bewustzijn maar door welk instrument je gebruikt. Oftewel bewustzijn creëert geen ‘kwantumrealiteit’, ons instrumentarium om op kwantumniveau onderzoek te doen is beperkt.

Bovendien is het spreken over bewustzijn als actor iets anders dan de vraag hoe het kan dat wij bewuste ervaringen hebben. En dat is ook weer iets anders dan de vraag welke rol bewustzijn speelt in ons handelen.

Zo hebben er al heel wat vragen de revue gepasseerd: wat is de aard van bewustzijn? Hoe ontstaat bewustzijn? Welke rol speelt bewustzijn?

Als het gaat om de rol van bewustzijn en de relatie tussen persoonlijke identiteit en bewustzijn is overigens het boek van Monica Meijsing "Waar was ik toen ik er niet was? " een aanrader.

Expand full comment
May 14, 2021Liked by Wouter van Noort - Transcend

Dag Wouter wat een prachtig overzichtelijke weergave van recente inzichten en perspectieven. Om nu de stap te kunnen maken naar de dagdagelijkse werkelijkheid van leven in overeenstemming met de nieuwe vragen en inzichten, heb je misschien wel praktische handreikingen nodig, die een onderzoekende en lerende houding ondersteunen. Zodat we er naar kunnen gaan leven en groeien. Welnu. Die bestaat en die ken je waarschijnlijk ook al. Maar die gaat door het leven onder de dekmantel van een ‘populair managementboek’. Zo is het de wereld aangereikt in elk geval. Dat is de Creatiespiraal.

Dit is echter een briljant en praktisch ‘bewustzijns-landkaartje’ voor alledag. Maar dan moet je het wel beroven van z’n tijdgebonden ‘vertoog’, zodat je het in ongemaskerde staat kunt zien voor wat het werkelijk vertelt. Ik wil je daar wel een keer in meenemen. Als jij dan je heldere overzicht meeneemt over wat er allemaal over bewustzijn wordt gezegd, vermoed en ontdekt, dan hebben we vást een hele mooie ontmoeting. Zie www.knoope.nl voor een aanknopingspunt.

(Ik ben overigens bevriend met Lars Lutje Schipholt dus je kunt me ook langs die weg vinden.)

Expand full comment
May 5, 2021Liked by Wouter van Noort - Transcend

Gaaf dat je dit doet en zo open deelt. Wouter. Je ontdekkingstocht, het nieuwsgierige niet-weten omarmt. Ik ervaar zelf in toenemende mate door een soort van toelaten en openstaan me veel nieuwe ervaringen en inzichten brengen. Twee wetenschappers die als het ware op spiritualiteit zijn gebotst zijn Joe Dispenza en Bruce Lipton- ik volg ze al een tijdje en vind vooral dat Dispenza zaken goed duidt. Wat ik zelf fascinerend vind is dat we omgeven zijn door meer niks/lucht/ether dan door ‘matter’ dat gegeven is volgens mij belangrijk als je ‘de radio’ metafoor volgt - die volgens mij ook Dispenza gebruikt. Een NLse schrijfster en boek is de Hele Olifant v Marja de Vries die de brug slaat tussen wetenschap en spiritualiteit volgens 7 universele wetten- maar die ken je misschien al. Succes - ik blijf je volgen!

Expand full comment
May 3, 2021Liked by Wouter van Noort - Transcend

Hallo Wouter, in 2007 bracht Piet van Lommel het boek Eindeloos Bewustzijn uit. Fascinerend! https://www.bol.com/nl/f/eindeloos-bewustzijn/30085777/

Expand full comment
May 2, 2021Liked by Wouter van Noort - Transcend

Je verkoopt zeker geen kletskoek maar je hoeft je ook niet te verontschuldigen of 'in te dekken' met de woorden dat het misschien allemaal maar 'zweverig' zou zijn, de meditatie en de Zen. Dat stadium mogen we nu echt wel eens achter ons laten, zou ik hopen. Zen, mediteren, mindfulness beginnen steeds meer mainstream te worden en het Z-woord (zweeeeeverig) is nu zo sleets en achterhaald. Grote bedrijven als Google en Shell laten hun medewerkers mediteren, en terecht. De hele GGZ wendt zicht tot mindfulness omdat het mensen zoveel brengt. Er is niets zweverigs aan, het is zo aards, het brengt je zoveel dichter bij jezelf en helpt je om wat uit dat eeuwige denken te komen, uit het piekeren en in gedachten verzonken zijn. Dát is pas zweverig, goed beschouwd - almaar leven in je hoofd en nauwelijks ogen hebben voor wat er allemaal om je heen gebeurt en in je leeft.... (Ik ben mindfulnesstrainer en sinds 15 jaar boeddhist, dus dit wilde ik graag even melden ;-)

Expand full comment

Benno Graas

Buitengewoon treffend waar we, inmiddels, collectief in zitten.

zowel de ervaring als de vraag die dit oproept.

zelf heb ik na het ervaren van meer dan duizend (schijnbare) toevalligheden een weg proberen te vinden hoe deze verbindingen tot stand komen en aansluiten met wetenschap als wel de oude religies. Misschien interessant? "Poreus Staal" heet het boek, en de verborgen wetmatigheden van Schijnbaar toevallige gebeurtenissen.

Expand full comment

Dag Wouter, heel mooie bijdragen vooral die van Rovelli. Als natuurkundige en filosoof zie ik het als een uitdaging om andere frames of paradigma´s in onze habits te krijgen. Eerst is daar wel besef voor nodig van ons huidig vocabulaire en gedachten kader, zo moeten we het woord ding wellicht loslaten , maar ook bewustzijn wordt nog vaak in de Cartesiaanse traditie gedacht, deze cogito benadering verhindert een nieuwe "beleving" van denken, intelligentie, bewustzijn enzovoorts. De kwantumfysica laat mooi zien hoe waanzinnig ingewikkeld dit loslaten is. Ook allerlei spirituele of quasi spirituele praktijken parasiteren in feite op systematisch foute begrippen. De filosofie heeft de neiging om zichzelf in haar abstractie ontastbaar en ongrijpbaar te maken, filosofie is wel de enige dimensie om onze vooronderstellingen diepgravend te onderzoeken. We kunnen voor de filosofie van het hyper rationalisme goede alternatieven vinden. In plaats van rationele intelligentie is het voorstel van Mark Johnson "embodied mind" zeer krachtig, je begrijpt dan ook waarom een quasi verlamde alzheimer patient, feilloos kan dansen op haar favoriete ballet. Ook John Dewey geeft beelden van de mens waarbij de intra acties centraal staan. Dit pragmatisme kent vele perspectieven , maar is vooral genegeerd door de continentale filosofie. Waarom wij mensen zo moeilijk loskomen van voor ons destructieve zelfbeelden en begrippen wordt dramatisch uiteen gezet door David Bohm in On Dialogue. Gedachten zijn net als elke activiteit lichamelijke neurale fenomenen, zij kunnen net zo verslavend zijn als het eten van ongewenste chips. De idee van de verslavende gedachten maakt het allemaal minder mystiek, je verslavende gedachten tot zwijgen brengen zou wel eens tot bewust-zijn kunnen leiden. Zelf train ik met socratic design mensen en bedrijven in het loskomen van de gestolde klei en in een staat van vrij denken te komen, wat vaak uitsluitend via gedisciplineerde dialoog kan en leidt tot collective attention (Dvid Bohm). In mijn boek (socratic design) dat strikt genomen geen filosofie boek is maar een praktijkboek om te springen naar andere niveaus van gemeenschappelijk of dialogisch denken. Kwantum fysisch gesproken is collectieve intelligentie de normale route (was ook in tribale culturen het geval). Kortom een striptease van onze geborneerde gedachten en denkframe is nodig, een korte yoga sessie maakt dat het allemaal vol te houden is, maar we kunnen met elkaar de destructieve filosofische vooronderstellingen "bewust" worden en gezamenlijk de constructieve ontwerpen in een "hyper bewust" proces. Een bom vind ik wat dit betreft het boek van fysica en filosofe Karen Barad Meeting the universe halfway. Dit zou ik graag met anderen willen delen en dialogiseren tot nieuwe voorstellen voor onze realiteit. De fysicus Alfred Whitehead was in het begin van de vorige eeuw al gefocused op de systematische fout in onze verslavende gedachte over feiten. Een naïef en destructief geloof in de hardheid van feiten. We ondervinden de gevolgen aan den lijve. Denk voor de aandacht.

Expand full comment

Hoi Wouter,

Aangenaam, Peter hier.

Ik kwam je tegen via alternatieve (nieuwe) media De Nieuwe Wereld.

Ik ben geen intellectuele lezer, heb al moeite met je overigens interessante nieuwsbrief, dus neem het graag via vodcasts/podcasts tot mij; heel erg ‘geel’, ‘second tier’ bewustzijn schijnt. Als een sponge Bob zeg maar ;-)

Check mijn podcasts en blogs eens om wat bewuster van jouw zijn in het Zijn te raken.

https://www.whitelightdistrict.com/podcast-a-bite-of-spirituality

https://www.whitelightdistrict.com/wld-blog

Mocht je er nog dieper inwillen, lees het boek Spiral Dynamics eens.

Enjoy the trip!

Groet, Peter

Expand full comment

Er is een relatie met trauma en dissociatie. Ik heb dit zelf ervaren na een traumatische gebeurtenis in mijn eigen leven. Ik studeerde destijds psychologie aan de Radboud universiteit. Omdat ik over mijn ervaringen ging praten belandde ik op de Paaz afdeling van het ziekenhuis waar ik studeerde. Dat was leerzaam en beschamend tegelijk. Mijn zoektocht naar verklaringsmodellen ging via de quantum theorie, sjamanisme en filosofen. Mijn eigen ervaring in een notendop : ik kan mijn bewustzijn kennelijk besturen en de trilling verhogen. Op die wijze lukt het beter om te begrijpen hoe zaken en mensen in elkaar zitten. Boeken: Lynn mac Taggert “ het veld”. Film: “ What the bleep do we know” en “ Down de rabbith hole”.

Het universum als bibliotheek waar je eindeloos kun uploaden en down loaden.

Ik werk nu veel met trauma. Laatste hypothese: De pijn van auto mutulatie verlicht de druk en brengt mensen weer terug in hun lichaam.

Expand full comment

Mooie zoektocht Wouter! Ik reis met je mee. Door te lezen en te ervaren en mediteren.

Ken je het boek van Piet de Korte? “Reis naar de basis van het bewustzijn”

Aanrader, hoewel het niet al je vragen zal beantwoorden.

Goede reis!

Bertus

Expand full comment
author

Thx Bertus, kende ik nog niet.

Expand full comment

Mooie vragen Wouter, vooral ook je twijfel! Hoe meer we twijfelen of onze huidige denkbeelden ons helpen bij het vormgeven van een nieuwe tijd, des te beter. We moeten vragen blijven stellen. Ik grijp altijd weer terug naar le petit Prince: 'on ne voit bien qu'avec le coeur. L'essentiel est invisible pour les yeux'.

Expand full comment
author

Petit Prince blijft schitterend inderdaad:) dank!

Expand full comment

Ik heb helaas proefondervindelijk ervaren dat dit inderdaad zo werkt. Een combinatie van kwantum kennis, psychologie, snufje intuïtie en een speelse geest. Ik was zo dom om erover te praten. Dat leidde tot een enkeltje psychiatrie. Was zeer leerzaam. Ik wil die kennis best delen maar laat me niet meer vastzetten. Ik heb er mijn beroep van gemaakt. Werk al jaren als GZ psycholoog.

Expand full comment

Ik dacht echt even dat er stond “ het ministerie “ van bewustzijn. Dat is nog eens een idee.

Expand full comment

Ik ben sinds 13 jaar met practische kabbalah bezig, die zegt dat bewustzijn de bron van alles is, inclusief het hele universum, en ook stelt dat de wetenschap en kabbalah ooit 1 worden. Ik deel graag met je hierover ...

Expand full comment
author

Interessant. Merk dat ik de laatste tijd veel lees over mystieke religieuze tradities. Kun je iets aanraden over de kabbalah?

Expand full comment

Een prachtig scène uit film Apacalypto, waar de vader zijn zoon leert niet in de aantrekkingskracht van angst te vallen.

https://youtu.be/w3H_xsdr-Vs

Expand full comment

Leuk om eens iemand te leren kennen die net als ik met het Bewust-zijn bezig is. Ik ben mijn leven lang al bewust dat we onderdeel zijn van een groter geheel, maar kon er niet zoveel mee. Tot 4 jaar geleden. Sindsdien bestaat mijn wereld uit ontdekkingen en inzichten vanuit het bewustzijn. Een magisch proces waar ik heel veel van leer over hoe ik als mens denk en beweeg en dat terugzie in anderen ook. (wat ze zeggen en doen dan😅).Misschien wil je daar eens iets meer over horen?

Expand full comment